1. Czy niekorzystne położenie mieszkania zostanie uwzględnione w rozliczeniu?
Tak. Straty ciepła wynikające z niekorzystnego położenia mieszkania zostaną uwzględnione w ten sposób, że zużycie zarejestrowane podzielnikami będzie zredukowane odpowiednio dobranym współczynnikiem położenia.

2. Co to jest współczynnik redukcyjny położenia?
Współczynnik redukcyjny uwzględnia straty ciepła wynikające z niekorzystnego położenia mieszkania w budynku. Na wysokość współczynnika ma wpływ m.in. stosowana technologia, ilość ścian szczytowych, usytuowanie mieszkania w budynku, przeprowadzenie dociepleń, dylatacje, itp. Współczynniki te ustalane są wraz ze Zleceniodawcą. Najpowszechniej stosowane są współczynniki opracowywane na podstawie zaleceń Centralnego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Techniki Instalacyjnej “INSTAL”.

3. Dlaczego temperatura grzejnika nie jest jednakowa: góra grzejnika jest ciepła, a dół zimny?
Taki stan grzejnika jest normalny przy prawidłowo zaprojektowanej, wyregulowanej i eksploatowanej instalacji. Świadczy o działaniu zaworu termostatycznego i oddawaniu ciepła przez grzejnik. Rozkład temperatur na grzejniku jest różny, także w zależności od temperatury zewnętrznej.

4. Czy podzielniki podlegają legalizacji?
Podzielniki, zgodnie z zapisami ustawy z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach – nie są traktowane jako przyrządy pomiarowe, ale urządzenia wskaźnikowe mocowane do grzejnika centralnego ogrzewania i zabezpieczone plombą, spełniające wymagania określone w normie PN/EN 834/835. Wskazania podzielników przy wykorzystaniu systemu rozliczania kosztów, pozwalają na określenie procentowego udziału pojedynczego grzejnika w bilansie kosztów ogrzewania w okresie rozliczeniowym (zwykle w okresie rocznym) całej instalacji centralnego ogrzewania w budynku. W wyniku takiego stanu prawnego podzielniki:
– nie podlegają legalizacji, uwierzytelnieniu lub zatwierdzeniu typu,
– są stosowane legalnie, jeżeli są zgodne z odpowiednią normą, a dokumentem to potwierdzającym jest Deklaracja Zgodności z normami PN/EN 834/835 (wymagania art. 10 ustawy Prawo budowlane),
– wskazują wartość parametru koniecznego do ustalenia kosztu ciepła przypadającego na mieszkanie (lokal), zgodnie z algorytmem właściwym dla danego systemu rozliczeń,
– stosowane są wraz z systemem rozliczeń określonym dla danego typu podzielnika w dokumencie, o którym mowa wyżej. Naruszeniem obowiązującego prawa jest stosowanie określonego typu podzielnika wraz z innymi niż określono w tym dokumencie systemem rozliczeń.

5. Jakie są zasady montażu podzielnika?
Sposób montażu regulują normy. Norma zaleca, a instrukcja montażu Techem określa, że na typowym grzejniku żeberkowym podzielnik powinien być zamontowany w połowie długości i na 75% wysokości grzejnika. Jest to najbardziej reprezentatywny punkt oddawania ciepła przez grzejnik. Podczas montażu każdy grzejnik jest przez naszego przedstawiciela inwentaryzowany (opisywany). Wprowadzenie parametrów grzejnika do systemu rozliczeniowego pozwala na wykonanie rozliczenia z uwzględnieniem wydajności cieplnej grzejnika. W systemie firmy Techem, w przypadku zastosowania podzielników elektronicznych optica, parametry grzejnika są programowane w podzielnikach.

6. Kiedy można zainstalować w budynku podzielniki kosztów ogrzewania?
Podzielniki kosztów ogrzewania można instalować na grzejnikach, jeżeli instalacja centralnego ogrzewania w budynku spełnia określone warunki:
– w węźle cieplnym zainstalowano ciepłomierze do rozdziału zużycia ciepła na cele c.o. i ciepłej wody użytkowej (w przypadku lokalnej kotłowni – istnieje możliwość pomiaru zużywanego na różne cele ciepła lub rozdziału kosztów);
– instalacja c.o. jest wyposażona w termostatyczne zawory grzejnikowe;
– instalacja jest właściwie zrównoważona;
– w węźle cieplnym (lokalnej kotłowni) jest zainstalowana automatyka z odpowiednimi krzywymi regulacji.

7. Dlaczego przy grzejnikach powinny być zamontowane zawory termostatyczne?
Wynika to z odpowiednich przepisów określających warunki techniczne budynku oraz warunki wprowadzenia systemu rozliczania kosztów według indywidualnego zużycia. Regulacje prawne wynikają z zasady, że obciążenie kosztami według zużycia jest dopuszczalne, jeżeli zużycie takie da się regulować.

8. Jak działa podzielnik kosztów ogrzewania?
Podzielniki cieczowe Techem działają na bardzo prostej i jednoznacznej zasadzie odparowania cieczy z ampułki pomiarowej umieszczonej w podzielniku na grzejniku. Ilość odparowanej cieczy jest zależna od czasu oddawania ciepła przez grzejnik i temperatury grzejnika w miejscu, w którym jest zamontowany podzielnik. Wartość wskazywana jako ubytek cieczy w ampułce zostaje przekształcona na wartość zużycia przez zastosowanie odpowiedniej do typu grzejnika i jego mocy skali numerowanej. Podzielniki elektroniczne Techem są dwuczujnikowe i wyznaczają ciepło oddane przez grzejnik do pomieszczenia na podstawie rzeczywistych, zmierzonych temperatur. W procesie programowania podzielniki są indywidualnie dostosowywane do grzejnika, na którym są zamontowane. Wysokoczuły system dwuczujnikowy rejestruje aktualna temperaturę grzejnika oraz pomieszczenia, a mikroprocesor przetwarza te informacje na podstawie wprowadzonych danych grzejnika. W ten sposób podzielniki wskazują na wyświetlaczach wartości w jednostkach zużycia, które są bezpośrednio przyjmowane do rozliczenia i pojawiają się na rachunkach. Jeżeli czujnik pomieszczenia rozpoznana manipulację, na przykład przykrycie grzejnika, wówczas podzielnik przełącza się na tryb pracy jednoczujnikowy i przyjmuje do obliczeń stałą temperaturę pomieszczenia. Jeżeli oddziaływanie na czujnik temperatury pomieszczenia ustanie, to podzielnik przełącza się automatycznie na tryb pracy dwuczujnikowy. W ten sposób zapewniona jest rejestracja tylko rzeczywistych wartości zużycia.

9. Dlaczego podzielniki nie są legalizowane?
Podzielniki kosztów ogrzewania są urządzeniami wskaźnikowymi, mocowanymi do grzejników centralnego ogrzewania. Nie są w rozumieniu ustawy Prawo o miarach przyrządami pomiarowymi. Nie podlegają więc legalizacji, zatwierdzeniu typu lub uwierzytelnieniu. Jeżeli podzielniki kosztów ogrzewania spełniają wymagania norm PN/EN 834/835 i jeżeli potwierdza to deklaracja zgodności z normą, uznaje się je za stosowane legalnie. Podzielniki mogą być stosowane wyłącznie z przynależnym do nich systemem rozliczeniowym.

10. Gdzie powinien być mocowany podzielnik?
Zakres mocowania podzielnika określają normy PN/EN 834/835 i wytyczne firmowe. Zgodnie z tymi dokumentami podzielniki firmy Techem, np. na najbardziej popularnym grzejniku członowym (żeberkowym), powinny być mocowane w połowie długości grzejnika i na 75% jego wysokości.

11. Dlaczego wszystkie podzielniki muszą być jednakowego typu i marki?
Wskazania podzielników kosztów ogrzewania, wykorzystane w systemie rozliczeniowym, pozwalają na wyznaczenie procentowego udziału grzejnika (potem mieszkania) w rozliczanych podzielnikami kosztach ogrzewania nieruchomości. Podzielniki rejestrują zmiany temperatury reprezentatywnego punktu grzejnika w czasie. Wskazania podzielników na poszczególnych grzejnikach nie są mianowane, a muszą być ze sobą porównane. Jest to możliwe albo przez użycie odpowiednich skal dla różnych grzejników, indywidualne programowanie podzielników, albo przeliczenie wskazań podzielników w systemie rozliczeniowym. Dlatego w jednej jednostce rozliczeniowej (rozliczanej nieruchomości) muszą być stosowane podzielniki jednej firmy i jednego systemu.

12. Czy opłaty byłyby mniejsze, gdyby podzielniki były montowane niżej na grzejniku?
Nie. Ilość zużytego ciepła w jednostce rozliczeniowej (rozliczanej nieruchomości) jest mierzona ciepłomierzem w węźle. Na podstawie tego przyrządu pomiarowego, po zastosowaniu odpowiedniej taryfy nieruchomość jest obciążana kosztami ogrzewania. Wskazania podzielników kosztów ogrzewania, wykorzystane w systemie rozliczeniowym, pozwalają na wyznaczenie procentowego udziału grzejnika (potem mieszkania) w rozliczanych podzielnikami kosztach ogrzewania nieruchomości. Zasadą stosowania podzielników jest ich montaż w jednakowo reprezentatywnym dla różnych grzejników punkcie. Ważna jest nie tylko bezwzględna wartość wskazywana przez podzielnik, ale i odniesienie do sumy jednostek podzielnikowych zarejestrowanych w nieruchomości.

13. Dlaczego w podzielnikach cieczowych są różne skale?
Skala służy do bezpośredniego porównania wskazań podzielników cieczowych. Podzielniki rejestrują zmiany temperatury reprezentatywnego punktu grzejnika w czasie. Oczywiście tak samo gorący grzejnik 2-żeberkowy zużywa w przybliżeniu 5 razy mniej ciepła niż grzejnik 10-żeberkowy tego samego typu. Odparowaniu jednakowej wysokości słupa cieczy pomiarowej (w mm) powinno więc odpowiadać odpowiednio więcej jednostek zużycia (podzielnikowych) przyjętych do rozliczenia. Temu właśnie służą różne skale. Zależności te są jeszcze bardziej złożone w przypadku różnych typów grzejników. Dlatego skale są dobierane w firmowym systemie rozliczeniowym po podaniu szczegółowych danych grzejników.

14. Czy podzielniki cieczowe są już przestarzałe?
Podzielnik cieczowe są wystarczające do rejestrowania zużycia w celu rozliczenia kosztów ogrzewania. Ich stosowanie dopuszcza i reguluje norma PN/EN 835 wydana w 1999 r. Są nadal stosowane we wszystkich krajach Europy Zachodniej, Środkowej i Północnej, gdzie ze względu na rodzaj budownictwa i klimat potrzebny jest taki system rozliczania kosztów ogrzewania. Nie oferują tylu funkcji, co nowsze podzielniki elektroniczne, ale ze względu na prostą zasadę działania i nieskomplikowaną konstrukcję pozwalają wprowadzić tani i niezawodny system rozliczeniowy.

15. Dlaczego zamiast podzielników nie można stosować ciepłomierzy w mieszkaniach?
Ciepłomierze stosuje się do pomiaru zużywanego w mieszkaniach ciepła w przypadku, kiedy jest jeden punkt dostarczenia ciepła do mieszkania. W punkcie tym następuje pomiar, a potem ciepło jest rozdzielane do poszczególnych grzejników. Koszt ciepłomierza mieszkaniowego zbliża się do 1.000 zł. Użycie w mieszkaniu 4 czy 5 (a często jeszcze większej ilości) takich przyrządów przy każdym grzejniku, byłoby nieuzasadnione ekonomicznie.
16. Dlaczego firma rozliczeniowa naliczyła akurat takie koszty ogrzewania budynku?
Koszty ogrzewania budynku nie zależą od firmy rozliczeniowej. Wynikają jedynie ze wskazań ciepłomierza, zastosowanej taryfy energetycznej i umowy z Przedsiębiorstwem Energetyki Cieplnej. Zadaniem firmy rozliczeniowej jest jedynie rozliczenie niezmiennych już kosztów ogrzewania na użytkowników poszczególnych lokali, na podstawie obowiązujących w tym zakresie zasad.

17. Dlaczego mimo stosowania podzielników są naliczane koszty stałe?
Naliczenie kosztów stałych, mimo stosowania podzielników kosztów ogrzewania, wynika z:
– struktury kosztów zakupu ciepła, gdzie pewna ich część nie jest zależna od zużycia;
– konstrukcji budynków wielorodzinnych – część ciepła jest zużywana na ogrzewanie pomieszczeń wspólnych i straty instalacji wspólnych;
– obowiązku właścicieli (użytkowników) lokali pokrywania całkowitych kosztów dostawy i zużycia ciepła w budynku.
18. Skąd biorą się koszty stałe/koszty wspólne?
Koszty stałe/koszty wspólne są częścią całkowitych kosztów dostawy i zużycia ciepła w budynku. Składają się na nie:
– niezależne od zużycia koszty stałe zakupu ciepła (opłata stała za moc zamówioną, stała opłata przesyłowa, abonament, itp.);
– koszty ogrzewania pomieszczeń wspólnych i straty wspólnej instalacji.

19. Czy muszę płacić koszty wspólne, na które nie mam wpływu?
Tak. Obowiązek uczestniczenia w kosztach stałych wynika zarówno ze struktury zakupu ciepła (ok. 30% kosztów jest niezależna od zużycia), jak i z przepisów odpowiednich ustaw regulujących obowiązki właścicieli i użytkowników lokali w budynkach wielorodzinnych (uczestniczenie w kosztach wspólnych nieruchomości).

20. Czy dzięki podzielnikom naprawdę zaoszczędzę?
Tak. Należy jednak powiedzieć, że źródłem oszczędności jest wprowadzenie całego systemu regulacji i rejestracji ciepła: automatyka w węźle, grzejnikowe zawory termostatyczne i podzielniki kosztów ogrzewania. Elementy regulacyjne pozwalają na zużywanie tylko takiej ilości ciepła, jaka wynika z potrzeb mieszkańców. Podzielniki dzięki rejestracji pozwalają premiować oszczędne zachowania. Zawsze podkreślamy, że podstawowe korzyści wynikają z możliwości racjonalnego zużywania ciepła i przełożeniu takich zachowań na efekty ekonomiczne.

21. Czy to normalne, że oszczędności lub dopłaty do kosztów ogrzewania różnią się od siebie nawet kilkakrotnie?
Tak, to sytuacja normalna, jeżeli zaliczki na poczet kosztów ogrzewania są naliczane według jednego klucza – stawki w zł/m2 powierzchni użytkowej mieszkania. Zapoznajmy się z przykładem: Dwa mieszkania o jednakowej powierzchni, np. 50 m2, zużyły w ciągu roku ciepło za odpowiednio: 2.500 zł i 2.050 zł.
Dla obu mieszkań naliczono jednakowe zaliczki: 2.000 zł. Dopłaty wynoszą odpowiednio: 500 zł i 50 zł.
Dopłaty różnią się więc 10 razy (500:50)! Ale koszty ogrzewania różnią się jedynie 1,23 razy (2.500:2.050)! Różnica w kosztach jest więc mniejsza niż 25%. Jest to wynik całkowicie uzasadniony różnym zachowaniem się lokatorów tych mieszkań.

22. Czy można coś zrobić, żeby po rozliczeniu nie było dużych zwrotów i dopłat?
Firma Techem zaleca po kilku latach obowiązywania systemu wprowadzenie zaliczek prognozowanych na podstawie zużycia w poprzednich sezonach i uważa taki krok za naturalną konsekwencję zróżnicowania ilości zużywanego ciepła. Wyliczenie nowych przedpłat uwzględnia oferta Techem.

23. Czy rachunki za ciepło zależą od firmy rozliczeniowej?
Nie. Firma rozliczeniowa posługuje się danymi finansowymi, które nie zależą od niej, są obiektywnie naliczone dla danej nieruchomości za rozliczany okres i nie mogą podlegać zmianie. Koszty ogrzewania jednostki rozliczeniowej (rozliczanej nieruchomości) wynikają jedynie ze wskazań ciepłomierza, zastosowanej taryfy energetycznej i umowy z Przedsiębiorstwem Energetyki Cieplnej.

24. Czy jeżeli w przyszłym roku zużyję tyle samo jednostek, to zapłacę tyle samo?
W przeważającej ilości wypadków nie. Wynika to ze zmiany cen ciepła w kolejnych okresach, zmian warunków atmosferycznych, ale także z właściwości systemu rozliczeniowego. Wskazania podzielników kosztów ogrzewania, wykorzystane w systemie rozliczeniowym, pozwalają na wyznaczenie procentowego udziału grzejnika (potem mieszkania) w rozliczanych podzielnikami kosztach ogrzewania nieruchomości. Koszty ogrzewania zależą więc nie tylko od bezwzględnej ilości zarejestrowanych w mieszkaniu jednostek, ale i od ich udziału w zużyciu całej nieruchomości. Wskazania podzielników pozwalają natomiast porównać nasz sposób korzystania z ogrzewania w kolejnych latach.

25. Czy podzielnik elektroniczny działa prawidłowo, skoro wykazał zużycie na grzejniku w kuchni z całkowicie zakręconym zaworem?
Opisane objawy nie świadczą o niepoprawnej pracy podzielnika. Podzielniki elektroniczne firmy Techem mają program autodiagnostyczny, który sprawdza poprawność ich funkcjonowania i sygnalizuje ewentualne nieprawidłowości na wyświetlaczu. W tej sytuacji mamy do czynienia z efektem tego, że zaworu z głowicą termostatyczną nie da się mechanicznie na stałe zamknąć. Nawet zawór z głowicą w pozycji minimalnej otworzy przepływ do grzejnika, jeżeli temperatura spadnie poniżej 6 st C. Taka sytuacja zachodzi często w zimie, podczas wietrzenia kuchni, kiedy głowica zaworu styka się z zimnym powietrzem. Dlatego też firma Techem zaleca krótkie, intensywne wietrzenie pomieszczeń.